Thursday, 19 April 2018

शूद्र को क्यों निषेध है वेदाध्ययन

शूद्र का वेद में अनधिकार क्यों है ? ऋषियों ने कहा पद्यु ह वा एतच्छमशानं यच्छूद्रस्तस्माच्छूद्रसमीपे नाध्येतव्यम् इति

चल श्मशान होने से ही तो वेद में अनधिकृत हुआ न !! आप  यज्ञोपवीत वान् होकर ,  उसी श्मशान में जाकर उपासना करोगे?

श्रवणाध्ययनार्थप्रतिषेधात्स्मृतेश्च ।

इतश्च न शूद्रस्याधिकारः ।  यदस्य स्मृतेः श्रवणाध्ययनार्थप्रतिषेधो भवति ।  वेदश्रवणप्रतिषेधो वेदाध्ययनप्रतिषेधस्तदर्थानानुष्ठानयोश्चप्रतिषेधः शूद्रस्य स्मर्यते ।  श्रवणप्रतिषेधस्तावत् 'अथास्य वेदमुपशृण्वतस्त्रपुजतुभ्यां श्रोत्रप्रपूरणम्' इति ।  'पद्युह वा एतत् श्मशानं यच्छूद्रस्तस्माच्छूद्रेसमीपे नाध्येतव्यम्' इति च ।  अत एवाध्ययनप्रतिषेधः ।  यस्य हि समतीपेऽपि नाध्येतव्य भवति, स कथमश्रुतमधीयीत ।  भवति च वेदोच्चारणे जिह्वाच्छेदो धारणे शरीरभेद इति ।  अत एव चार्थादर्थज्ञानानुष्ठानयोः प्रतिषेधो भवति 'न शूद्राय मतिं दद्यात्' इति ।  (ब्रह्मसूत्रशांकरभाष्य अ. १।३।३८.)

No comments:

Post a Comment

पूजा आदि में सिर नहीं ढंका चाहिए

शास्त्र प्रमाण:- उष्णीषो कञ्चुकी चात्र मुक्तकेशी गलावृतः ।  प्रलपन् कम्पनश्चैव तत्कृतो निष्फलो जपः ॥ अर्थात् - पगड़ी पहनकर, कुर्ता पहनकर, नग...